Pascha i Wielkanoc. Baranek i zając.

Pascha żydowska zaczyna się po zachodzie słońca zaś Wielkanoc chrześcijańska o wschodzie słońca.  Ta pierwsza może przypadać w każdy dzień tygodnia podczas gdy ta druga tylko w niedzielę.
Pascha żydowska w 2025 roku była świętowana od wieczora 12 kwietnia, to jest w sobotę aż do niedzielnego wieczora. W tym roku tak sie złożyło, że niedziela 13 kwietnia była Niedzielą Palmową dla zachodniego chrześcijaństwa. Ośmiodniowe święto Paschy ma swoje korzenie w Bibii. W tym roku ostatni dzień święta przypada na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego 20 kwietnia.
Rok 2025 to ten rzadki czas, gdy święta chrześcijańskie i ich datowanie są zgodne z kalendarzem żydowskim, a dni od 14 do 21 miesiąca nisan pokrywają się z obchodzonym przez chrześcijan Wielkim Tygodniem i Wielkanocą.

 

Chociaż teoretycznie powinno tak być zawsze, to od czasu Konstantyna i jego uporządkowania chrześcijaństwa na soborze nicejskim oderwano biblijną Paschę, którą świętował Jezus, od obchodzonej przez jego ludzi — chrześcijan, pamiątki tej ostatniej Paschy, jaką spędził na ziemi. Tak powstała Wielkanoc.
Sama data święta, obchodzenie go lub nie, to sprawa drugorzędna, gdy chodzi o naśladowanie Jezusa i zbawienie. To rozerwanie spowodowało jednak sporo dziwnych zawirowań w doktrynie, pomysłach na to jak świętować i masę wzajemnych pretensji różnych grup chrześcijańskich . Jedne mają być za bardzo żydowskie inne zbyt pogańskie, środka nie było i w sumie nie ma.

Awantura o to czy chrześcijaństwo ma coś wspólnego z judaizmem i ile żydowskiego Boga jest w Nowym Testamencie, to bardzo stara draka. Nie da, się pisząc o nich nie wspomnieć niejakiego Marcjona, który w pierwszej połowie II wieku n.e. spowodował sporo zamieszania, chcąc oczyścić chrześcijaństwo od żydowskich naleciałości.
Zastanawiam się co myśli Jezus — Żyd według ciała, widząc to całe gorliwe zamieszanie wkoło Wielkanocy, Bożego Narodzenia i krzyży na ścianach urzędów.

 

Święta biblijne: Pascha. Święto którego nie ma.

 

Dzisiaj wyrugowano Paschę i baranka paschalnego nawet z niektórych tłumaczeń Biblii i tak w Warszawskiej mamy:

 

„Usuńcie stary kwas, abyście się stali nowym zaczynem, ponieważ jesteście przaśni; albowiem na naszą Wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus.” 1Koryntian 5,7

 

 

Użyto tam przecież słowa Pascha, bo o osobnym święcie Wielkanocy nikt jeszcze wtedy nie słyszał, ale w tłumaczeniu go brak.
W wielu językach przetrwała Pascha jako nazwa chrześcijańskiego święta, ale w innych nie ma nawet śladu związku między tym świętem a jego nazwą i Biblią.
Ktoś powie, że to nieistotne, ważne, że świętujemy zmartwychwstanie Jezusa.
Gdyby tak było, nie ma problemu – niech każdy je nazywa i świętuje, jak uznaje to za dobre bo:

 

 

„Stójcie tedy w tej wolności, którą nas Chrystus wolnymi uczynił, a nie poddawajcie się znowu pod jarzmo niewoli” Galatów 5,1

 

 

Nie chodzi o to, by być spętanym zwyczajami, starym prawem czy nowymi obrzędami.
Boże Narodzenie, chociaż to święto całkowicie ludzkiego pomysłu można wykorzystać z całą jego często durną, błyszczącą bombkami na choince i pełną aniołków oprawą, jako wstęp do powiedzenia Dobrej Nowiny.
Paschę – Wielkanoc trzeba odzyskać, poddać renowacji, by jej prawdziwe znaczenie wyszło na plan pierwszy. Wśród tych jajek malowanych na czerwono mogę doszukać się symboliki życia, odrodzenia. Nie trzeba za bardzo kombinować, by nadać im takie znaczenie, utworzyć ze starego  nowy symbol. Zresztą gotowanymi na twardo jajkami są równie obficie zastawione stoły chrześcijan świętujących wielkanoc jak i te żydowsskie obchodzące Paschę.

 

Z czekoladowym zającem tego nie zrobię, nawet stojąc na głowie. Zająca można jednak zastąpić starym dobrym barankiem, ale poszukajcie takiego w sklepie na półkach z wielkanocnymi słodkościami.
Zające stojące, leżące, kicające, do tego kurczaki, kaczuszki i kwoki czekoladowe a o baranka ciężko. Jak tu wpleść opowiadanie o Jezusie naszym Baranku Paschalnym gdy nic go  na stole świątecznym nie przypomina?

 

Teoretycznie powinno być odwrotnie, bo konsument świętuje jednak Wielkanoc, czyli święto o chrześcijańskim rodowodzie. Jest on nadal w większości osobnikiem identyfikującym się z tym czy innym odłamem chrześcijaństwa.
Hm… Teoretycznie.
Czekoladowe zające siedzące na jajkach na stołach protestantów, w koszyczkach ze święconką katolików to jednak standard.

 

 

„Wszystko wolno, ale nie wszystko jest pożyteczne; wszystko wolno, ale nie wszystko buduje.” 1Koryntian10,23

 

 

Powiem wprost co myślę.

My chrześcijanie sami się podkładamy, by nas nie traktować poważnie.
Kupimy przecież dziecku zająca, chociaż będziemy mu opowiadać z pobożną miną o baranku paschalnym i jego znaczeniu. Nie chcemy, by nasz szkrab poczuł się gorszy od pozostałych kolegów z przedszkola czy szkoły bez tego czekoladowego zająca.
Sami często nawet nie zastanowimy się, dlaczego lecimy za tym, co nam serwują jako świąteczne w reklamie, sklepie.

 

Godzimy się na kurczaczki, zakaz kolędowania w szkole a przez to mamy być bardziej nowocześni – tak nas przekonują medialne autorytety.
Prawda jest jednak taka, że tracimy kręgosłup, tożsamość, stajemy się miałcy….letni.

 

 

Kiedy to się zaczęło?

Bo ja wiem, może wtedy, gdy kartki świąteczne z aniołem przy pustym grobie i napisem Alleluja! zastąpiliśmy tymi ładnymi z pisankami. Nikogo takie jajo przecież nie urazi, a my nie chcemy urazić, poruszyć, zbyt mocno odstawać od otoczenia.

Co prawda wiem, że Jezus miał inne zdanie, ale…

 

 

Marka 4,21-22 „I mówił im: Czyż przynoszą światło po to, aby je postawić pod korcem albo pod łóżkiem? Czyż nie po to, aby je postawić na świeczniku? Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało być ujawnione i nic nie pozostało utajone, co by nie wyszło na jaw.”

 

 

Są dzisiaj miejsca na ziemi gdzie jasną, ale bardzo kosztowną deklaracją wiary w Jezusa jest pójście na świąteczne nabożeństwo — jak mialo to miejsce w Niedzielę Palmową w Egipcie w 2017 roku.
Czasem powiedzenie kim się jest to noszenie krzyżyka na szyi, za co można być zwyzywanym lub dostać w twarz na ulicach niektórych miast Europy.
Są i takie spokojne jeszcze miejsca na świecie gdzie przez pokój i dobrobyt deklaracją jest kupno czekoladowego baranka lub rezygnacja w te świąteczne dni z kupna czekoladowych kurek, kaczuszek i zajączków.

 

Dawniej w Polsce w Wielkanoc pozdrawiano się słowami: „Chrystus zmartwychwstał!
Na co odpowiadano: Prawdziwie zmartwychwstał!”
Do dzisiaj to pozdrowienie jest powszechne w kościołach ortodoksyjnych, a reszta życzy sobie smacznego jajka i mokrego Dyngusa.
Smutne mam refleksje związane z Paschą i z roku na rok jest mi coraz smutniej, gdy patrzę, jak traci ona resztki swojego chrześcijańskiego charakteru.
Mam nadzieję, że nie będziemy musieli składać kosztowniejszej deklaracji wiary i przekonań niż czekoladki czy dekoracje świąteczne. Drobne wybory kształtują nas bardziej, niż byśmy tego chcieli.

 

„Uważaj na swoje myśli, stają się słowami.
Uważaj na swoje słowa, stają się czynami.
Uważaj na swoje czyny, stają się nawykami.
Uważaj na swoje nawyki, stają się charakterem.
Uważaj na swój charakter, on staje się twoim losem.”

 

Powiedział to Frank Outlaw. Słowa te długo miałam jako tapetę na monitorze, nadal powtarzam je sobie jako swego rodzaju pobudkę, by nie bagatelizować drobnych nawyków, myśli, działań. To są te małe liski, które psują winnice (Pieśń nad Pieśniami 2,15). Uważajcie na nie. Łatwo widzieć w nich tylko niegroźne, milusie, nieszkodliwe stworki, które nie narobią wielkich szkód. Przekonałam się o tym na własnej skórze.

Jak będzie ta nadchodząca Pascha – Wielkanoc w twoim domu?

Będziesz świętować dzień zmartwychwstania Pana Jezusa, naszego Baranka Paschalnego czy spędzisz miło czas wśród kurek, jajeczek i króliczków?

 

 

 

Do napisania.
Beata

 

 

 

 

 


Uważasz, że artykuł może się komuś przydać – prześlij link do niego.
Chcesz być informowany o nowych tekstach na Kwadransie z Podkopem subskrybuj go na maila (w bocznej kolumnie strony).

Na  Podkopie opowiadam o ludziach żyjących tysiąclecia temu, ich codziennym życiu, miejscach znanych z Biblii, historii chrześcijaństwa i tajemnicach starożytności.


 

1 komentarz

  • Raf954 18 kwietnia 2025 at 11:31

    Obj3:15 Znam twoje czyny, że ani zimny, ani gorący nie jesteś. Obyś był zimny albo gorący! (16) A tak, skoro jesteś letni i ani gorący, ani zimny, chcę cię wyrzucić z mych ust.

Zostaw komentarz